Wysokie ciśnienie – przyczyny nadciśnienia, objawy, zapobieganie nadciśnieniu

Nadciśnienie tętnicze jest chorobą układu krążenia, która polega na stałym czy też okresowym podwyższeniu ciśnienia, a mowa tu o wartościach wynoszących 140/90 mmHg lub wyższych.

Skąd się bierze nadciśnienie tętnicze?

U prawie 90 proc. nadciśnieniowców trudno jest odpowiedzieć na to pytanie. Cierpią bowiem na tzw. nadciśnienie pierwotne, zwane też samoistnym. Przyczyny powstawania tego schorzenia wciąż nie są jeszcze dokładnie poznane. Wiadomo jednak, że możemy je dziedziczyć. Jeśli w rodzinie zdarzały się przypadki nadciśnienia, ryzyko, że i my zachorujemy, jest większe.

Ale najczęściej sami wytrwale pracujemy na jego powstanie. Na ogół przyjętymi przyczynami powstania nadciśnienia są uwarunkowania genetyczne, otyłość, wiek powyżej 50 roku życia, nerwowy i siedzący tryb życia czy częste sytuacje konfliktowe w życiu rodzinnym lub zawodowym. Znaczącym uwarunkowaniem jest też nałóg palenia papierosów, czy częste przypadki nadużycia alkoholu. Według najnowszych tendencji, wpływ na nadciśnienie tętnicze przypisuje się również stałemu podwyższeniu zawartości sodu we krwi – który spowodowany może być np. wzrostem spożycia soli w potrawach.

Objawy nadciśnienia tętniczego krwi

U bardzo wielu pacjentów nadciśnienie nie daje żadnych objawów, zwłaszcza w początkowej fazie choroby, gdy nieprawidłowości w ciśnieniu nie są aż tak wysokie. Poważniejsze symptomy pojawiają się, gdy dodatkowo dojdzie do powikłań, np. przerostu lewej komory serca czy rozwoju miażdżycy. Tym samym zwiększa się ryzyko wystąpienia zawału serca lub udaru mózgu. Nadciśnienie o charakterze wtórnym charakteryzuje się bardzo wysokim ciśnieniem, a sam chory może nie odpowiadać na leczenie. 

U wielu pacjentów mogą pojawić się mało charakterystyczne dolegliwości w postaci:

  • duszności,
  • bólów głowy,
  • zawrotów głowy,
  • bezsenności,
  • kołatania serca,
  • potliwości, 
  • uderzeń gorąca,
  • zaczerwienienia twarzy,
  • małej sprawności fizycznej i psychicznej.

Wraz z rozwojem nadciśnienia zaczynają pojawiać się inne objawy, które są konsekwencją uszkodzonych narządów na skutek złych wartości ciśnienia tętniczego. Wówczas u chorego może dojść do:

  • nieprawidłowej pracy nerek,
  • problemów z prawidłowym czuciem i poruszaniem się,
  • kłopotów ze wzrokiem,
  • mniejszej sprawności intelektualnej, 
  • wychłodzenia kończyn,
  • obrzęków kończyn.

Zapobieganie nadciśnieniu

Jeśli zależy nam na własnym zdrowiu: zrzućmy nadmierne kilogramy, używajmy mniej soli, jedzmy więcej owoców i warzyw oraz ryb bogatych w mikroelementy, z potasem na czele, unikajmy czerwonego mięsa, przetworzonych produktów zbożowych i słodyczy. Poza tym nie nadużywajmy alkoholu. Regularne spożycie powyżej 20-30 g alkoholu etylowego w ciągu doby zwiększa ryzyko wystąpienia nadciśnienia tętniczego. Nie palmy tytoniu i ruszajmy się. Regularna aktywność fizyczna może obniżyć wartość skurczowego ciśnienia tętniczego nawet o 10 mm Hg. Należy pamiętać, żeby wysiłek ten był odpowiednio stopniowany. Zaczynajmy od marszów, a nie prób przebiegnięcia 5 kilometrów. Jeśli dolega nam ciężka forma nadciśnienia tętniczego musimy być w stałym kontakcie z lekarzem.